Kabızlık Sorunu Neden Olur, Nasıl Başa Çıkılır?
Kabızlığın Tedavisinde Önce Sağlıklı Beslenme
Kabızlık Nedir?
Kabızlık dışkılamanın zorlanması ile kendini gösterir, sindirim sisteminin yavaşlaması sonucu ortaya çıkar.
Sindirim sisteminin çalışması ve bağırsak hareketlerinin düzeni kişiden kişiye göre değişir.
Kabızlık Semptomları Nelerdir?
Daha az bağırsak hareketleri, zorlanma, sert ve az dışkı, karın bölgesinde şişkinlik, karın ağrısı ile gelen ve 3 günden uzun süre büyük tuvalete çıkamamak kabızlık probleminin yaşandığının göstergesidir.
Konstipasyonun yani kabızlığın sebepleri nelerdir? Kabızlık neden olur?
- Yetersiz diyet lifi almak, düşük posalı beslenmek: Posa yani lif alımını artırın.
- Yetersiz su içmek: Her gün ortalama 2- 3 litre su için.
- Hareketsiz yaşam: Düşük fiziksel aktivite seviyeleri, hareketsiz yaşam
- Normal diyette ve fiziksel aktivitede değişim
- Aşırı süt ürünü tüketimi: Tek yönlü beslenmeden kaçının. Her yiyecek grubundan tüketmelisiniz.
- Yeme bozuklukları: Bağırsak hareketleri ve düzeni yemek düzeniyle bire bir ilişkilidir.
- Kalsiyum ve alüminyum içeren antiasit ilaçları kullanmak: Bu konuda oluşan yan etkiler konusunda doktorunuza bilgi verin.
- Aşırı ve uzun süreli laksatifler ve müsil ilacı kullanmak: Bu ilaçların çözümü geçici ve yüzeyseldir, uzun süre kullanımı alışkanlık yapar ve etkisiz hale gelir.
- Kolon kanseri
- Irritabl Bağırsak Sendromu ( İBS): Çözümü ve tedavisi tamamen kişiye özeldir. Doktorunuzla birlikte kendi bağırsak şifrenizi çözmeli ve ona göre beslenmelisiniz.
- Hamilelik: Hormonal ve metabolik sistem tamamen değiştiği için beslenme ve yaşam planınızı kabızlığı çözecek şekilde organize etmelisiniz.
- Sindirim sisteminde bulunan sinirlerde ve kaslarda sorunlar
- Bazı ilaçların yan etkisi sonucu kabızlık olabilir; ( antidepresanlar, demir hapları vb)
- Stres kabızlık oluşturabilir.
- Hipotroid Problemleri: Tiroitlerin yetersiz çalışması kabızlığa neden olabilir.
Kabızlık ve sindirim sistemi rahatsızlıkları konusunda detaylı bilgi için Sindirim Sistemi Hastalıklarında Beslenme Danışmanlığı yazımıza göz atabilirsiniz.
Kabızlığın Tedavisinde Önce Sağlıklı Beslenme
Fiziksel olarak aktif olun, harekete geçin. Her gün 30 dk kadar orta şiddetli tempoda yürüyüş yapmaya çalışın.
Düzenli beslenin, 3 ana , 3 ara öğün mutlaka olsun ve öğünlerinizin doğal lifli gıdalar olmasına özen gösterin. (Kuruyemişler, meyveler, tam tahıl ekmeği, yoğurt, ayran ara öğün için metabolizmanızın ve sindirim sisteminizin çalışmasını destekleyen alternatiflerdir.)
Sabahları kalktığınızda 1 bardak su ile birlikte 3-4 adet kuru kayısı tüketin. Üzerine bir bardak daha su için.
Yeterince su için; her gün en az 8-10 bardak su tüketmeye çalışın.
Su kaybını arttıran yiyecek ve içecek tüketimini azaltın. Dehidrastasyona (su kaybı) neden olabileceğinden aşırı çay, kahve tüketiminden kaçının.
Yeterli ölçüde diyet lifi yani posa alın. Kabızlık tedavisinde ve oluşmasının önlenmesinde yüksek posalı beslenmek çok önemlidir. Kabızlığın en etkili ilacı yüksek posalı beslenmektir.
Kabızlığa Karşı Posa-Lif Alımı
Beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmekler ve kahvaltılık gevreklerden tüketmeye çalışın. %100 tam buğday, yulaf ya da çavdar seçenekleri daha uygun olacaktır.
Pilav, patates yerine esmer pirinç ve bulgur tüketin.
Günde 2-3 porsiyon sebze yemeği, kuru baklagil yemeği tüketmeye çalışın. Çiğ sebze ve salata tüketiminizi arttırın. Salatalarınıza mutlaka zeytin yağı ilave edin.
Meyve suları yerine diyet liflerinden tam faydalanmak için meyvelerin kendisini tüketin. Günde 2-3 porsiyon meyve tüketmeye özen gösterin.
Lif içeriği yüksek kuru meyvelerden; kuru kayısı, incir, erik ve yağlı tohumlardan ; ceviz, badem, fındık, keten tohumu tüketmeye çalışın.
Meyve ve sebzeleri kabuklarını soymadan tüketmeye çalışın.
Gıdaları satın alırken etiketlerine dikkat edin. Lif oranı yüksek gıdaları tercih edin.
Diyetisyen Nil Şahin Gürhan