Besinleri Doğru Saklama

Besin alışverişinizi sağlıklı bir şekilde tamamladıktan sonra en önemli nokta satın aldığınız ürünleri sağlığa en uygun şekilde yerleştirmek ve saklamak. Uygun şartlarda saklanmayan besinler çabuk bozularak size hem maddi külfet getirir hem de besin zehirlenmelerine neden olarak sağlığınızı ve keyfinizi bozar. Kısacası saklama ve depolama uygulamalarında yapılacak yanlışlıklar; besin maddelerinde fiziksel kayıplara, besin değeri kaybına ve hijyenik riske neden olur.

Saklama yöntemi besinin özelliğine uygun seçilmelidir. Bazı besinlerin soğuk bazı besinlerin ise kuru ortamda saklanması gerekir. Önce alışveriş poşetindeki ürünleri, mutfakta en uygun yerlere yerleştirmelisiniz;

Et ve et ürünleri:

Et ve et ürünleri çabuk bozulan besinler arasında yer alır bu nedenle önce etleri yerleştirmemiz gerekir. Sıcaklığa karşı son derece hassas olan bu tür besinlerin soğuk depolarda ve buzdolaplarında saklanmaları gerekir. 5°C ve altında sıcaklıklarda depolanması gereklidir. Et ve et ürünlerinin birbirine ve diğer yiyeceklere temas etmeden depolanması son derece önemlidir. Et ürünlerinin ve çiğ et sularının diğer etlere ve besinlere teması çapraz bulaşmaya sebep olarak besin zehirlenmelerine yol açabilir.

Dondurulmuş besinler:

Kullanılacakları süreye kadar derin dondurucularda saklanmalıdırlar. —18°C’de saklanmaları ve birbirlerine değmeden depolanmaları gerekir.

Süt ve süt ürünleri:

Bu ürünler çabuk bozulabilir, potansiyel riskli besinler olarak sınıflandırılır. Pastörize sütlerin kısa sürede tüketilmesi ve soğuk ortamda saklanması gerekirken sterilize (UHT) sütler açılmadıkları sürece yaklaşık 6 ay süresince oda sıcaklığında saklanabilir. Fakat paketleri açıldıktan sonra buzdolabında saklanmalıdırlar. Diğer süt ürünlerinin de buzdolabında uygun sıcaklıklarda saklanması önemlidir. Peynirler de buzdolabının soğuk üst yerlerine yerleştirilmelidir.

Tahıl ürünleri, kuru baklagiller, yağlı tohumlar, baharatlar, sıvı yağlar:

Kuru besin kategorisine giren bu ürünler ambar, kiler gibi ortamlarda saklanmalıdır. Nemli ve ışık alan yerlerde saklanmaları çabuk bozulmalarına yol açar. Bu nedenle serin ve kuru yerde depolanmalıdırlar. Tahıl ürünleri, kurubaklagiller ve yağlı tohumların bütün olanları temiz bez poşetlerde, yağlı tohumların ezilmiş olanları ise cam kavanozlarda veya baharatlıklarda saklanabilir. Baharatlar için özel baharat kapları kullanılmalı ve bu kaplar nemli ortamlardan uzak tutulmalıdır. Sıvı yağlarda genelde dış ortamda saklanır. Sıvı yağların cam kavanozlarda karanlık ve serin bir yerde muhafaza edilmesi acımalarını ve serbest radikal oluşturma risklerini en aza indirir. İyotlu tuzlar ise ışık geçirmeyen kaplarda muhafaza edilmelidir. Tuzlukta ışık geçirmeyen bir maddeden yapılmış olanını tercih etmeniz gerekir.

Sebze ve meyveler:

Buzdolabın sebze ve meyvelik kısmında depolanmaları uygundur. Dikkat edilmesi gereken buzdolabına toprak, çamur ve toz taşımamalarıdır. Yıkanıp saklanan sebzeler daha çabuk bozulabilir.

BUZDOLABININ 5 KANUNU

Buzdolabı besinleri daha uzun süre saklayabilmemizi sağlar. Sıcaklığı yaklaşık 4°C’dir. Fakat sıcaklıklar bölümlerine göre değişiklik gösterir.

Buzdolabında en etkin depolamayı sağlamak için buzdolabının 5 kanununa önem vermek gerekir.

KANUN 1: Çok fazla doldurulmamalıdır.
Buzdolabının gereğinden fazla doldurulması soğuk hava akımını engeller. Bu durum besinlerin yeteri kadar korunamamasına ve çabuk bozulmasına yol açabilir. Bu nedenle besinler buzdolabına dizilirken uygun hava akımı sağlayacak şekilde yerleştirilmesine özen gösterilmelidir.

KANUN 2: Tüm yiyecekler akıntı yapmayacak şekilde kapalı olarak saklanmalıdır.
Yiyecekler arasında çapraz bulaşma olmaması için bütün yiyeceklerin ağızları kapalı bir şekilde saklanması gerekir. Özellikle çiğ etler hiçbir besin ve birbirleri ile temas etmemelidir. Bu durum ciddi besin zehirlenmeleri ile son bulabilir.

KANUN 3: Çiğ yiyecekler alta, pişmiş olanlar üst kısmına yerleştirilmelidir.
Çiğ yiyecekler buzdolabında üst kısımlara yerleştirilirse, suları alt bölümlere ulaşarak çapraz bulaşma oluşturabilir. Bu nedenle pişmiş yiyecekler üst raflara yerleştirilmeli ve bulaşma riski ortadan kaldırmalıdır.

KANUN 4: Sıcak yiyecekler buzdolabına konulmamalıdır.
Sıcaklığı yüksek besinler, sıcak tencereler ve benzeri araçlar buzdolabına konulmamalıdır. Bu durum buzdolabında soğuk hava akımını olumsuz etkiler ve besin kalitesini azaltır. Ayrıca uzun süre bu şekilde kullanılması buzdolabınıza zarar verebilir.

KANUN 5: Süt ve türevleri orta kısma, yumurtalar kapak kısmına, sebze ve meyveler ise en alta yerleştirilmelidir.
Besinlerin saklanmaları gereken sıcaklıklar birbirlerine göre farklıdır. Buzdolabında en uzun süre ve en etkin koruma için bu şekilde bir yerleşim gereklidir.

BESİNLERİ DAYANIKLILIKLARINA GÖRE SINIFLANDIRMA

Genel olarak proteinden zengin olan süt ve süt ürünleri ve et ve et ürünleri ve pişmiş besinlerin dayanıklılık süreleri kısıtlıdır bu nedenle de dayanıksız besin malzemeleri olarak tanımlanırlar. Kuru baklagiller gibi besinler ise dayanıklı besinler arasında yer alır. Fakat besinlerin saklama koşullarına ve sıcaklıklarına göre dayanıklılık süreleri farklılaşabilir ve sınıflandırma daha geniş bir yelpazeye yayılabilir. Besinleri güvenle saklamak ve tüketmek isteyen bireyler, besinlerin dayanıklılık süreleri hakkında bilgi sahibi olmalıdırlar.

Diyetisyen Nil Şahin Gürhan

24.09.2010 / Sabah Sofra